Wygląd:

Rozpiętość skrzydeł maksymalnie do 180 cm, mniej więcej tyle, ile czapli siwej. Gadożer jest jednak, jako znakomity szybownik, dużo od niej lżejszy. W locie widać jego jasny spód. Ciemne końce skrzydeł odcinają się ostro od delikatnie prążkowatego spodu skrzydeł. Niebieskoszary kolor nóg i dzioba można rozpoznać tylko z bliska. Duża głowa przypomina nieco głowę sowy.

Środowisko:

Gadożer potrzebuje do życia otwartego, słonecznego krajobrazu z rozsianymi gdzieniegdzie drzewami lub krzewami. W średniowiecznej Europie Środkowej z łąkami i wykarczowanymi polami był osiadły, choć nigdzie liczny. Gdy w epoce nawozów sztucznych coraz więcej łąk zaorywano, zniknął też ten wielki ptak, podobnie jak jego główne pożywienie - gady. Ostatnie w tej części Europy gadożery zastrzelono lub zabrano im jaja do naukowych zbiorów pod koniec zeszłego stulecia.

Lęgi:

W okresie godowym można usłyszeć nad terytorium lęgowym jękliwe nawoływania samca, który zaznacza lotami nurkującymi swój rewir. Gniazdo znajduje się zwykle na drzewie, a na terenach bezleśnych na krzewie wyrastającym ze szczelin skalnych. Niekiedy ptaki budują je same, czasem przejmują po innych ptakach. Jest ono, jak na tak dużego ptaka, zadziwiająco małe. Samica wysiaduje w maju i czerwcu przez 35-40 dni jedno białe jajo, długość ponad 70 mm. Nawet niepokojona przy gnieździe, długo z niego nie schodzi. Młode pozostaje 60-80 dni w gnieździe pod opieką rodziców. Początkowo jest stale ogrzewane przez matkę, podczas gdy ojciec karmi oboje. Pisklę potrafi bardzo wcześnie połykać węże, które mogą być wielokrotnie cięższe od niego. Nie połknięty koniec wystaje jeszcze długo z dzioba i jest pożerany w miarę trawienia. Upierzenie młodego ptaka jest dużo jaśniejsze niż ptaków dorosłych, a głowa pozostaje jakiś czas całkiem biała.

Pożywienie:

Głównie węże, prócz tego jaszczurki, żaby, ptaki żyjące na ziemi, ślimaki i owady. Dla swych upodobań pokarmowych gadożer potrzebuje dużego terytorium łowieckiego. Szybując na dużej wysokości, wypatruje zdobyczy. Gdy ją śledzi, na chwilę zawisa w powietrzu. Potrafi zaatakować nawet dwumetrowego węża; krążąc wokół niego, bije skrzydłami, nie dając wężowi możliwości zadania śmiertelnego ukąszenia. Gdy ptak chwyci węża za kark, walka zostaje rozstrzygnięta. Zwycięzca najszęściej leci zw zwisającym z dzioba węzem na drzewo, a mniejsze okazy zjada w locie. Większe gady samiec może przynieść do gniazda w wolu i pisklę wyciąga je potem już nieco nadtrawione. Gadożery są ptakami wędrownymi; zimę spędzają na afrykańskich sawannach w pobliżu wody, gdzie żyją tam osiadłe osobniki tego gatunku.

Inne informacje:

W Europie Środkowej obecnie widuje się najczęściej gadożery przelotne, przede wszystkim od lipca do października, gdy wędrują z terenów lęgowych z zachodniej Rosji w kierunku zachodnim, zanim skręcą na południe. Można je też zauważyć w czasie przelotów wiosennych. W Polsce gadożer jest bardzo rzadkim ptakiem; gnieździ się jedynie we wschodniej części kraju, głównie w puszczach Białowiejskiej i Augustowskiej.