Domena:Eukarionty
Królestwo:Zwierzęta
Typ:Strunowce
Gromada:Gady
Rząd:Łuskonośne
Rodzina:Hełmogwanowate
Rodzaj:Basiliscus
Gatunek:Bazyliszek hełmiasty


Smukła jaszczurka o długim ogonie zasłynęła z umiejętności biegania po wodzie. Z uwagi na spektakularny wygląd i ciekawąbiologię jest chętnie trzymana w terrariach.


Smukła jaszczurka o delikatnej budowie. Głowa duża, dobrze wykształcone kończyny zakończone długimi palcami. Ogon bardzo długi, stanowi 2/3 długości ciała. U samca charakterystyczny jest duży fałd skórny na głowie oraz grzebień ciągnący się wzdłuż grzbietu i ogona. U osobników młodych i samic grzebień nie występuje a fałd na głowie jest znacznie mniejszy. W ubarwieniu dominują różne odcienie brązu lub ciemnej zieleni, na grzbiecie liczne ciemniejsze pręgi oraz czarne plamki. Brzuch jest jaśniejszy, zielony.



Zamieszkuje część Ameryki Środkowej i Południowej, spotykany m in. w Nikaragui, Kostaryce, Panamie, Kolumbii i w części Wenezueli.


Spotykany na zarośniętych brzegach różnego typu wód, zarówno jezior jak i rzek o spokojnym nurcie. Jest aktywny w ciągu dnia, często sporo czasu spędza na swoim ulubionym punkcie obserwacyjnym, który stanowi powalony pień czy konar zwieszający się nad wodą. Praktycznie całe życie spędza na drzewach, młode często znajdują kryjówki w korzeniach powalonych drzew. Gatunek terytorialny, samce zajmują swój rewir (powierzchnia zależna od zasobności pokarmu i ułożenia terenu) który jest zaciekle broniony przed innymi samcami. Lokalnie może występować bardzo licznie, nawet w zagęszczeniu 400 osobników na hektar. W sytuacji zagrożenia skacze do wody, po której potrafi poruszać się z zadziwiającą szybkością.


Dojrzałość płciowa uzyskuje w wieku 1,5-2 lat. Jaja składa na brzegu rzek, w norkach wygrzebanych w wilgotnej ziemi, następnie je zakopuje. Takie usytuowanie sprawia, że często w skutek powodzi dochodzi do ich zniszczenia. Szczyt godów ma miejsce między lutym a lipcem, chociaż jaja składa kilkakrotnie w ciągu roku (od 3 do nawet 6-7 zniesień), przeważnie w odstępach 1,5-2 miesięcznych. Młode o długości ciała 10,5-13 cm legną się po 2-3 miesiącach. Niekiedy może dochodzić do krzyżowania się z innymi gatunkami bazyliszków.


Podstawę diety stanowią wszelkiego rodzaju bezkręgowce a także drobne kręgowce (małe ryby i płazy, pisklęta kolibrów, młode jaszczurki itp.). Pokarm jest uzupełniany o części roślin (kwiaty, owoce, liście) przy czym udział pokarmu roślinnego w diecie wzrasta wraz z wiekiem.


Czy wiesz, że...
Jaszczurka Jezusa Chrystusa to lokalna nazwa jaszczurek z rodzaju bazyliszków.
Dzięki specyficznej budowie palców i śródstopia umożliwiających wytworzenie się poduszki powietrznej  potrafi biegać po wodzie. Taka wyprostowana jaszczurka stawia około 20 kroków na sekundę, dzięki czemu może przebiec po wodzie kilkaset metrów z prędkością do 12 km/h. Niezwykła umiejętność wykorzystuje do ucieczki przed wrogami.